DARBELER GEÇMİŞİ

Türkiye'de demokrasiye 1923'ten beri dört kere (başarılı olanlar) müdahale edilmiştir.Darbe demokrasinin yüz karasıdır.Bir ülkede demokrasi varsa yani halk iradesi esassa bu iradeye kimse müdahale edemez.Gelgelelim istisnalar kaideye bozmaz.28 Şubat aralarında tek haklı darbedir.Çünkü bu darbedeki amaç laik Türkiye'yi yobazlardan kurtarmaktı.Şimdi bu darbeleri sırasıyla ele alalım:


-60 Darbesi-

Kendisi Türk demokrasinin ilk askeri darbesidir.27 yıllık Chp iktidarının ardından 1950'de partiyle görüşlerinin uyuşmadığını anlayarak kendisine başka parti kuran Adnan Menderes'in Demokrat Partisi iktidara geldi.1960'a kadar iktidarda kalmayı başardı.Dp'nin faaliyetlerinden rahatsız olan 37 subay Milli Birlik Komitesi'ni kurarak darbe için fırsat kollamaya başladı.MBK DP'nin çıkardığı yasalardan ve ülkedeki kardeş kavgası ortamından rahatsız oldu.Ayrıca Menderes'in söylediği iddia edilen orduyu küçük düşürücü açıklamaları iktidarla ordu arasındaki gerilimi arttırdı.DP iktidarı boyunca ülkede bir baskı rejimi bir dikta kuruldu.Üniversiteler baskı altına alındı.Patlak veren öğrenci olayları sonucu öğrencileri kışkırttığı iddiasıyla üniversite hocalarına Menderes'in 'Kara Cübbeliler' demesi olayları tırmandırdı.Ülkedeki bu durumu CHP'ye bağlayan DP,İnönü'ye savaş açtı.İnönü'nün Uşak gezisinde 'iktidarın uşak valisi' içişleri bakanının emriyle geziyi engelledi ve İnönü'nün taşlı saldırıya uğrayarak yaralanmasına neden oldu.28-29 Nisan 1960'da yapılan öğrenci eylemlerinde çatışma çıkması ve bir üniversite öğrencisinin polis kurşunuyla öldürülmesi tahammül sınırlarının aşılmasına neden oldu.Kutuplaşmanın tavan yapmasının ardından 27 Mayıs 1960 sabahı tanklar hareket etti ve Albay Alparslan Türkeş tarafından radyoda okunan ilk bildiri ile harekat bütün Türkiye ve dünyaya ilan edildi.1961 seçimlerine kadar ülkeyi Milli Birlik Komitesi yönetti.27 Mayıs sonrasında Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes, hükümet üyeleri ve aralarında Milli Mücadele'nin önemli komutanlarından Ali Fuat Cebesoy'un da olduğu Demokrat Parti milletvekilleri, parti yöneticileri, asker ve bazı üst düzey kamu görevlileri tutuklanarak Yassıada'ya götürüldü. Burada tutuklulara ağır işkence ve kötü muameleler yapıldığı iddia edildi.Namık Gedik'in intihar ettiği ileri sürüldü.Yassıada davaları 11 ay sürdü.DP hükümetine birçok suçtan dava açıldı.Bu suçlar;anayasayı ihlal,Selanik'te Atatürk'ün evinin bombalanmasının organize edilmesi,Maliye Bakanı Hasan Polatkan'ın yolsuzluğu,radyoyu parti organı haline getirmek suçlarıydı.Bu davaların her birinden tüm DP hükümeti ağır cezalar aldı.Celâl Bayar, Adnan Menderes,Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın da aralarında bulunduğu 15 sanık idam cezası aldı.Sanıklardan Fatin Rüştü Zorlu,Hasan Polatkan ve Adnan Menderes 17 Eylül 1961'de İmralı Adası'nda idam edildi.Diğer idamlar ABD'nin araya girmesiyle hapis cezasına çevrildi.1961'de ordu içinde Milli Birlik Komitesine muhalif olan general ve subaylar Silahlı Kuvvetler Birliği'ni kurdu.Böylece ordu içinde bölünme yaşandı.Hazırlanan 61 Anayasasını halkın iradesine sunuldu ve %60'lık bir oyla anayasa geçti.Siyasiler arasında %40'lık hayır oyu oldukça anlamlı bulundu.İlk kez Sosyal Devlet ilkesi bu anayasa ile ortaya çıktı.61 seçimlerinde 'Menderes'in mirasçıları' olan Adalet Partisi iktidara geldi. Bu seçim "Menderes'in zaferi" olarak nitelendirildi ve ordu durumdan rahatsız oldu.Böylece askeri rejim sona erdi.SKB, seçimlerin millî iradeyi tam olarak yansıtmadığı ve yeni bir darbenin gerektiğini savundu.Yeni darbe hazırlığı yapılırken Cevdet Sunay duruma el koydu ve liderlerle uzlaşma yoluna gidildi.SKB'nın tek şartı Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanı seçilmesiydi ve kabul edildi.Tek aday olan Gürsel cumhurbaşkanı seçildi.Daha sonra anayasaya eklenen bir madde ile darbeyi eleştirmenin suç olduğu ilan edilerek darbe meşrulaştırıldı.Türk Silahlı Kuvvetlerince yapılan kansız darbe, genellikle Türkiye dışında ağırlık taşıyan,Türk Silahlı Kuvvetleri'nin apolitik olduğu ve ciddi bir siyasi bunalımda müdahale etmeyeceği yolundaki inanışı yıkmıştır.

-12 Mart Muhtırası-

1960'lı yıllarda Türkiye'de sosyalizm yükseliş içindeydi ve 'Milli Demokratik Devrim' kavramı ortaya çıkmıştı.Buna göre devrim aynen Bolşevik Devrimi gibi olmalıydı.Yani devrim önce darbe sonra işçi sınıfının hakimiyeti şeklinde iki aşamalı gerçekleşmeliydi.Bu kavram özellikle gençler arasında yaygınlık kazandı.İşçi Partisinin önderliğinde Devrimci Gençlik Örgütleri kuruldu.1969'da 76 gençlik örgütü İstanbul'a demirleyen ABD'nin 6. Filosunu protesto etmek için anlaştı.Valilikten izin alındı.Gösteri yapılmadan önceki günlerde Komünizmle Mücadele Derneği uyarılarda bulunarak halkı tepkiye çağırdı.Antikomünist grup gösteri günü ellerinde sopa ve bıçaklarla beklemeye koyuldu.İki grubun karşılaşması sonucu iki devrimci genç bıçaklanarak öldürüldü.Bu olay tarihe 'Kanlı Pazar' olarak geçti.1965'te darbe lideri Cemal Gürsel'in ani ölümünün ardından cumhurbaşkanlığına Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay seçildi.Genelkurmay Başkanlığı'na da Memduh Tağmaç getirildi.Kavgalı iki lider İnönü ve Bayar barıştı.Meclise bir önerge sunularak siyasi hakların iadesi istendi.Bu durumdan hayli rahatsız olan ordu Genelkurmay'da toplanarak Bayar ve arkadaşlarına siyasi haklarının iade edilmemesi için darbe yapmaya karar verdi.CIA'nin Washington'a verdiği bilgiye göre tarih 16 Mayıs'tı.Bunu haber alan Adalet Partisi önderi Süleyman Demirel önergeyi geri çekti ve genel seçime karar verildi.Yapılan seçimlerde Adalet Partisi büyük başarı kazandı ve siyasi hakların iadesi rafa kaldırıldı.1970'te çıkarılan bir yasa ile işçilerin sendika seçme özgürlüğü önemli ölçüde kısıtlandı.Türk-İş ve Disk'ten yasaya tepkiler geldi.15 Haziran 1970'te İstanbul'un çeşitli merkezlerinde yürüyüşlerin düzenlenmesiyle tepki yeni bir evreye girdi.Gösterilere 75.000 işçi katıldı.Bakanlar Kurulu sıkıyönetim ilan etti.Birçok sendika yöneticileri tutuklanarak yargılandı.Kadıköy'de yaşanan olaylarda ölümler yaşandı.Bu karmaşık durumdan ordu çok rahatsızdı.Eğer 12 Mart Muhtırası verilmeseydi gizli askeri cunta 9 Mart'ta darbe yapacaktı.Amaç ulusalcı subayları ikna ederek Milli Demokratik Devrimi gerçekleştirmekti.Ancak haberi MİT'in ele geçirmesi üzerine adı karışanlar emekliye sevkedildi.Orgeneral Memduh Tağmaç'ın Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a verdiği 12 Mart Muhtırası TRT radyolarında okunarak ilan edildi.Bu muhtırayla ülkede anarşi,kardeş kavgası,sosyal ve ekonomik huzursuzluğun bulunduğu;Atatürk'ün vasiyeti olan uygarlık seviyesinden sapıldığı;Cumhuriyetin zedelendiği vurgulanarak hükümetin istifa etmemesi durumunda ordunun darbe yapacağı açık şekilde belirtildi.Ordu bir reform hükümeti istiyordu.Bunun için tarafsız bir milletvekili lazımdı.Toplanan meclis Chp Kocaeli Milletvekili Nihat Erim'de karar kıldı.26 Mart günü CHP'den istifa etti. Böylece artık Bağımsız Başbakan olan Erim "partiler üstü reform hükümeti"ni kurdu.Bu dönemde İsrail Başkonsolosu'nun Türkiye Halk Kurtuluş Partisi militanları tarafından kaçırılıp öldürülmesinin ardından sokağa çıkma yasağı ilan edilerek komünist içerikli yayınlar toplatıldı.Deniz Gezmiş ve arkadaşları tutuklandı.TİP ve DİSK kapatıldı.Böylece Nihat Erim kişisinin icraatlarıyla Türkiye'de sosyalizm mücadelesi sağlam bir darbe almış oldu.

-80 Darbesi-

Türk demokrasine askerin üçüncü açık müdahalesidir.12 Eylül 1980 darbesinin nedenleri çeşitlidir.Sağ-sol gerilimi,siyasi cinayetler,Erbakan'ın şeriat propagandası ve ekonomik bunalım başlıcalarıdır.Darbe öncesi yıllarda pek çok insan öldürüldü.Başta Abdi İpekçi olmak üzere İşçi Partisi Adana İl Başkanı,Çukurova Üniversitesi Rektörü,Adana Emniyet Müdürü,Malatya Ülkü Ocakları Başkanı,Adalet Partisi İstanbul Milletvekili,MHP Genel Başkan Yardımcısı,CHP İstanbul Milletvekili gibi birçok siyasi adam katledildi.Sadece siyasilerle yetinilmedi.Vatandaşlar -özellikle öğrenciler- arasında 'Sen sağcısın.' 'Sen solcusun.' şeklinde kıytırıktan cinayetler işleniyordu.Emniyet Teşkilatı bile bölünmüştü.Kendi görüşlerine uygun olanlar kayırılıyor olmayanlar sopayla cezalandırılıyordu.Bütün bunların yanında bir ideoloji peşinde koşan yobaz vardı.Necmettin Erbakan partisi ile birlikte her fırsatta şeriat propagandası yapıyordu.Kendine destekçi de buluyordu maalesef.Darbeden bir hafta önce Konya'da düzenlediği şeriat propagandasına dönüşen Kudüs mitinginin de askerin sabrını taşıran son hamle olduğu bilinir.Düzenlenen mitinge katılan yobazların cübbe,sarık ve üstünde eski alfabeyle 'Şeriat gelecek, vahşet bitecek.Dinsiz devlet, yıkılacak elbet' yazan pankartlarla boy göstermesi amacı ortaya koymaktadır.Bunla beraber 'Yobaz'ın hükümetinin Zafer Bayramında Anıtkabir'de düzenlenen törene ''Karadenizin bir ilinde ölen din adamının cenaze töreni'' bahanesiyle katılmamasının sonucunda 'Yobaz'ın beyin kıvrımları(!) ortaya çıkmıştır.Ülkedeki ekonomik durum da hiç iç açıcı değildi.Bu durumu en iyi özetleyen söz Demirel'in '75 Cent'e muhtacız.' sözüdür.Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün görev süresi dolduğu sırada meclisteki en büyük 2 partinin liderleri Ecevit ile Demirel daha Cumhurbaşkanlığı için aday bile belirlememişlerdi. Son anda adaylar bulundu. Seçimler sırasında hiçbir aday cumhurbaşkanı olmak için yeter oyu alamıyordu. Meclis sayısız oylama yaptı fakat bir türlü yeni cumhurbaşkanı seçilemedi.Daha sonra meclis çatısı altında Bülent Ersoy'un aday gösterilmesi işin ne kadar cıvıdığının kanıtı oldu.Bu olaylar üzerine ordu harekete geçti ve Bayrak Harekatı adlı darbe planına karar kılındı.Darbe tarihi 11 Temmuz 1980'di ancak girişim 2 Temmuz'da Süleyman Demirel hükûmetinin güvenoyu almasıyla ertelendi.Tarihler 12 Eylül 1980'i gösterdiğinde Milli Güvenlik Konseyi, radyodan okunan ilk bildiriye göre ''Türkiye Cumhuriyeti'ni koruma ve kollama görevini yerine getirerek ülke yönetimine bütünüyle el koymuştur.''Darbenin ardından ülkede 13 sıkıyönetim bölgesi oluşturuldu.Siyasi partilerin faaliyetleri yasaklandı.Polis teşkilatı Jandarma Komutanlığının emrine verildi.TRT ve PTT tecrit edildi.Darbeden bir hafta sonra Kenan Evren kişisi Deniz Kuvvetleri Komutanı Bülent Ulusu'yu Başbakan olarak görevlendirdi.Darbe sabahı Demirel,Ecevit,Erbakan ve Türkeş'e ortak tebliğ gönderildi.Tebliğde ''TSK yönetime el koymuştur. Hükümetiniz feshedilmiş, parlamento üyeliğiniz düşmüştür.'' yazısıyla beraber sürüldükleri adresler de bulunmaktaydı.Ecevit ve Demirel Gelibolu'ya;Erbakan ve Türkeş Uzunada'ya sürüldü.Darbeden sonra ülkücü Mustafa Pehlivanoğlu ve sol görüşlü Necdet Adalı idam edildi.Tepkiler üzerine 'Asmayalım da besleyelim mi?'' çıkışı yapan Evren kişiliğini ortaya koymuş bulundu.YÖK'ün kurulmasının ardından 71 sol görüşlü üniversite personeli görevden alındı.12 Eylül sonrasında Kürtlerin "Dağ Türkleri" olduğu ilan edildi.Bu cunta yönetiminin skandalı olarak adledildi.Hazırlanan 82 Anayasası yapılan referandum sonucu %82 oyla kabul edildi.Aynı halk oylamasında Kenan Evren Cumhurbaşkanı seçildi.12 Eylül yönetiminin üyelerine ömür boyu dokunulmazlık verildi.1983'te siyasi partilerin kurulmasına izin verildi.Ancak Adalet Partisinden Süleyman Demirel,Büyük Türkiye Partisinden Hüsamettin Cindoruk,Chp'den Deniz Baykal ve diğerleri Çanakkale Zincirbozan askeri üssünde zorunlu ikamete tabii tutuldu.6 Kasım 1983 seçimlerine 'Yasaklılar' ve 'İcazetliler(ayrıcalık)' katılabildi.'Yasaklılar' katılmasına izin verilmeyen partilerin devamı niteliğinde olan Doğru Yol,Sosyal Demokrasi ve Refah Partisi idi.'İcazetliler' ise MGK'nın katılmasını uygun gördüğü Milliyetçi Parti,Halkçı Parti ve Anavatan Partisi idi.Eski siyasi partilerden hiçbirinin katılamadığı seçimleri Anavatan Partisi kazandı.Turgut Özal başbakan oldu.Mehmet Ali Birand darbede ABD'nin parmağı olduğunu iddia etti ve Amerikan diplomatın ABD'ye ulaştırdığı 'Bizim çocuklar işi bitirdi.' haberinin sesli ve görüntülü kayıtlarını yayınlayarak iddiasını kanıtladı.Seçimlerden bir yıl sonra ülkede sıkıyönetimler kaldırıldı.Şimdi gelelim darbenin sonuçlarına : 500 kişiye idam cezası verildi ve 50'si asıldı.71 bin kişi anayasa ihlalinden yargılandı.100 bin kişi örgüt üyesi olmakla suçlandı.15 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı.300 kişi şüpheli şekilde öldü.170 kişinin işkenceden öldüğü belirlendi.Bin film yasaklandı.Birçok öğretmen,öğretim üyesi ve hakimin işine son verildi.400 gazeteci yargılanarak ağır cezalar aldı.3 gazeteci öldürüldü.Gazeteler bir yıl yayınlanamadı.300 kişi cezaevlerinde öldü.100 kişi çatışmada öldü.50 kişi intihar etti.Türk demokrasisinin aldığı en ağır darbe sonucunda sağ görüşlü partiler güçlendi. Sol büyük darbe aldı.Darbenin etkisi 30 yıldır sürmektedir.Ha bu arada,Kenan Evren geber artık be!

-28 Şubat Süreci-

Demokrasiye,halkın idaresine müdahale cumhuriyetin yüz karası bir olaydır ancak müdahale edilecek bir demokrasi kalmaması söz konusuysa yapılan işe hak verilir.12 Eylül sonrası siyasi ortamın etkisi ve komünizmin çökmesiyle sağ partiler güçlendi.1995 seçimlerinde Refah Partisi iktidara gelerek Necmettin Erbakan Başbakan oldu.Seçimden ikinci parti olarak çıkan DYP ile birlikte RefahYol adlı koalisyon hükümeti kuruldu.Seçimden bir yıl sonra Erbakan adlı yobaz kişilik faaliyetlerine başladı.Sırasıyla Mısır,Libya ve Nijerya'yı ziyaret etti. 3 Kasım 1996'da Susurluk'ta meydana gelen bir trafik kazasında mafya, siyasetçi, polis ilişkileri açığa çıktı. Başbakan Erbakan 'fasa fiso' dedi.Kayseri'nin Refah'lı Belediye Başkanı ''Süslü püslü göründüğüme bakıp da laik olduğumu sakın sanmayın. Ey Müslümanlar sakın ha içinizden bu hırsı, bu kini, nefreti ve bu inancı eksik etmeyin. Bu bizim boynumuzun borcudur.'' diyerek 1 yıl hapis yattı. Necmettin Erbakan Başbakanlık Konutu'nda tarikat liderleri ve şeyhlere iftar yemeği verdi.Subaylar toplanarak irtica tehdidini tartıştı.Sincan Belediyesi Kudüs Gecesi düzenledi ve sahneye konulan cihad oyunu basında tepki oluşturdu.Bir hafta sonra Sincan'da askerler tanklarla geçiş yaptı.Deniz Kuvvetleri Komutanı 'irtica, PKK'dan daha tehlikeli' dedi.MGK ''Adam haklı beyler'' diyerek 28 Şubat'ta toplandı.Toplantı sonunda MGK laikliğin Türkiye'de demokrasi ve hukukun teminatı olduğunu sert bir şekilde vurguladı.Erbakan, MGK kararlarını zorla imzaladı.Yargıtay Başsavcısı RP'nin kapatılması için dava açtı.18 Haziran'da Necmettin Erbakan başbakanlıktan istifa etti. İstifasının nedeninin başbakanlığı Tansu Çiller'e devretmek olduğunu belirtti.(Biz de yedik).Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, hükümet kurma görevini ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'a verdi. Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit ve Hüsamettin Cindoruk'la birlikte ANASOL-D hükümetini kurdu.Askerin dolaylı yolla duruma el koymasıyla Türk demokrasisinin ilk post-modern darbesi gerçekleşmiş oldu ve ülke yobazlardan 5 yıllığına da olsa kurtarıldı.